Με τον όρο ανοσοποιητικό σύστημα εννοούμε όλους εκείνους τους αμυντικούς μηχανισμούς που διαθέτει ο οργανισμός μας απέναντι σε «εισβολείς». Η σωστή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος του οργανισμού είναι πολύ σημαντική για την αποτροπή εμφάνισης επικίνδυνων νοσημάτων, λοιμώξεων αλλά και για την ευεξία του οργανισμού και τη μακροζωία. Όταν το ανοσοποιητικό σύστημα υπολειτουργεί αρχίζουν να εμφανίζονται νοσήματα. Η ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος του οργανισμού με φυσικά και χημικά προϊόντα προλαμβάνει και αποτρέπει ανεπιθύμητα νοσήματα και λοιμώξεις και κατά συνέπεια και όλα τα ανεπιθύμητα συμπτώματα που προκαλούν σωρεία προβλημάτων στην ανθρώπινη ύπαρξη και έτσι βελτιώνεται η ποιότητα ζωής.
Η σωστή διατροφή, η άσκηση, η καλή διαχείριση του άγχους, η μη υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ, αλατιού, η αποφυγή καπνίσματος, η διατήρηση κανονικού σωματικού βάρους, η επαφή με την φύση, η αισιοδοξία, το γέλιο και η υιοθέτηση παραμέτρων που εξασφαλίζουν υγιεινό τρόπο ζωής συμβάλλουν στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος και θωρακίζουν τον ανθρώπινο οργανισμό. Ο ύπνος είναι επίσης απαραίτητος για την αποτελεσματική λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος και είναι σημαντικό να υιοθετηθούν τουλάχιστον οκτώ ώρες ύπνου κάθε βράδυ. Η καλή υγιεινή είναι επίσης σημαντική και πρέπει να περιλαμβάνει τις βασικές απαιτήσεις, όπως το πλύσιμο των χεριών πριν το φαγητό και την καθαριότητα των τροφών.
Το κυριότερο αντίδοτο στις επιθέσεις που δέχεται το ανοσοποιητικό σύστημα δεν είναι άλλο από την υιοθέτηση ισορροπημένης διατροφής, η οποία παρέχει στον οργανισμό όλες τις απαραίτητες θρεπτικές ουσίες προκειμένου να ανταποκριθεί στις καθημερινές του ανάγκες και να αντιμετωπίσει αποτελεσματικά τους εξωτερικούς «εισβολείς». Πολλά φυσικά προϊόντα, που συναντούμε στο περιβάλλον μας περιέχουν βιοδραστικά συστατικά με φαρμακολογική δράση και θωρακίζουν το ανοσοποιητικό σύστημα.
Η σωστή διατροφή που στηρίζεται στην κατανάλωση φυσικών προϊόντων και υγιεινών τροφών πρέπει να περιλαμβάνει:
– Βότανα τα οποία υπάρχουν άφθονα στο φυσικό μας περιβάλλον, και τα οποία στις μέρες μας προκύπτουν από συστηματικές καλλιέργειες και υφίστανται ειδική κατεργασία. Αυτά τα βότανα είναι πλούσια σε ωφέλιμες ουσίες όπως βιταμίνες, αιθέρια έλαια, πολυφαινόλες και φλαβονοειδή, σαπωνίνες, καροτενοειδή, στερόλες, ρητίνες, τερπένια, τανίνες, υδατάνθρακες, πολυσακχαρίτες, καροτένια, άμυλο, αμινοξέα, ανθρακινόνες, ιχνοστοιχεία, μέταλλα και φυτικές ίνες. Όλες αυτές οι ουσίες αναμφισβήτητα ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα γιατί παρουσιάζουν αντιοξειδωτικές, αντιφλεγμονώδεις, αντισηπτικές, αντιικές, αντιβακτηριακές, αντιβιοτικές,αντισπασμωδικές, στυπτικές, ανοσοδιεγερτικές και αντικαρκινικές ιδιότητες. Τονώνουν τον οργανισμό και βοηθούν στην καλή λειτουργεία των συστημάτων του οργανισμού όπως κυκλοφορικού , αναπνευστικού, γαστρεντερικού, νευρικού κ.α.
– Tροφές πλούσιες σε αντιοξειδωτικά όπως: Βιταμίνη Α, Βιταμίνη C, βιταμίνη E, β- σελήνιο, βιταμίνη D, κλπ. Τα αντιοξειδωτικά δεσμεύουν τις ελεύθερες ρίζες που εισέρχονται στον οργανισμό ή παράγονται σε αυτόν, και αναστέλλουν την καταστροφική για το κύτταρο δράση τους.
– Λαχανικά σε σαλάτες και στα φαγητά (ντομάτα, χόρτα, κουνουπίδι, παντζάρια, σπανάκι, μπρόκολο, μανιτάρια, αγκινάρες, αρακάς, κρεμμύδι, καρότα κλπ). Με διατροφή πλούσια σε λαχανικά ο οργανισμός μας επωφελείται με άφθονα αντιοξειδωτικά που δρουν προστατευτικά ενάντια σε ασθένειες, όπως ο καρκίνος, τα καρδιαγγειακά κ.ά. Ακόμα βοηθούν το πεπτικό και το σκελετικό μας σύστημα (οστά), τα επίπεδα της αρτηριακής πίεσης και επειδή περιέχουν αυξημένη ποσότητα φυτικών ινών, εξομαλύνουν τη λειτουργία του εντέρου. Επίσης, οι φυτικές ίνες μειώνουν τα επίπεδα της «κακής» χοληστερόλης (LDL), βοηθούν στην πρόληψη του καρκίνου του παχέος εντέρου, ενώ παράλληλα ευνοούν τη διατήρηση της γλυκόζης σε φυσιολογικά επίπεδα, καθυστερώντας την πέψη και την απορρόφηση των υδατανθράκων.
– Φρούτα (μήλα, ακτινίδια, μπανάνες, αποξηραμένα δαμάσκηνα, σύκα, βερίκοκα, ρόδια, κλπ). Παρέχουν πληθώρα βιταμινών, μετάλλων και ιχνοστοιχείων. Η υψηλή περιεκτικότητά τους σε αντιοξειδωτικά συστατικά ενισχύει την άμυνα του οργανισμού και προσφέρει προστασία ενάντια στον κίνδυνο εμφάνισης χρόνιων νοσημάτων που σχετίζονται με το οξειδωτικό στρες, όπως οι καρδιαγγειακές παθήσεις και διάφορες μορφές καρκίνου. Τα φρούτα αποτελούν, στην πλειοψηφία τους, πλούσιες πηγές καλίου, το οποίο είναι απαραίτητο για τη ρύθμιση της ισορροπίας των υγρών του σώματος και της αρτηριακής πίεσης. Συμβάλλουν στη φυσιολογική λειτουργία του εντέρου. Αποτελούν «σύμμαχο» στην προσπάθεια ελέγχου του σωματικού βάρους και συμβάλλουν στην ενυδάτωση του οργανισμού.
– Ξηρούς καρπούς (καρύδια, φιστίκια, φουντούκια, αμύγδαλα, ηλιόσπορους κλπ). Περιέχουν βιταμίνη Ε που έχει αντιοξειδωτικές ιδιότητες προστατεύοντας τα κύτταρα από τις ελεύθερες ρίζες, βιταμίνη Α που συμβάλλει στην καλύτερη λειτουργία της όρασης και του ανοσοποιητικού συστήματος, βιταμίνες του συμπλέγματος Β οι οποίες βελτιώνουν τη λειτουργία του νευρικού συστήματος, ενώ αποτελούνται από τα επονομαζόμενα «καλά» λιπαρά τα οποία, σε αντίθεση με το κορεσμένο λίπος που περιέχεται στα ζωικά τρόφιμα, επιδρούν ευεργετικά στην υγεία της καρδιάς. Παράλληλα, θεωρούνται καλή πηγή φυτικών ινών, συστατικών που προάγουν την εύρυθμη λειτουργία του γαστρεντερικού συστήματος και, ανάλογα πάντα με το είδος τους, περιέχουν μέταλλα και ιχνοστοιχεία όπως για παράδειγμα το ασβέστιο, το κάλιο και το μαγνήσιο.
– Γαλακτοκομικά με χαμηλά λιπαρά. H κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων πλούσιων σε «καλά» μικρόβια (προβιοτικά), όπως το γιαούρτι και το κεφίρ, συμβάλλει στη διατήρηση της ισορροπίας της μικροβιακής χλωρίδας του εντέρου, ενισχύοντας μία από τις βασικές γραμμές άμυνας του οργανισμού. Επιπλέον παρέχουν πολλαπλά οφέλη στην υγεία μας, τόσο για την ανάπτυξη των οστών και την καλή κατάσταση των δοντιών, όσο και για το δέρμα και το μεταβολισμό μας.
– Δημητριακά ολικής αλέσεως τα οποία προσφέρουν ενέργεια και καλή υγεία του γαστρεντερικού συστήματος, λόγω των φυτικών ινών που περιέχουν. Παίζουν ένα πολύ σημαντικό ρόλο στη λειτουργία του ανθρώπινου μεταβολισμού. διότι αποτελούν μια εξαιρετική πηγή βιταμινών συμπλέγματος Β. Οι βιταμίνες συμπλέγματος Β αποτελούν μια ομάδα υδατοδιαλυτών βιταμινών, οι οποίες θα πρέπει να λαμβάνονται σε επαρκείς ποσότητες μέσα από τη διατροφή, καθώς ο οργανισμός δε μπορεί να τις συνθέσει.
– Μπαχαρικά (κανέλα, κάρδαμο, γαρύφαλλο, γλυκάνισο, κουρκουμάς, ρίγανη, θυμάρι κλπ) τα οποία είναι «ασφυκτικά» γεμάτα με αντιοξειδωτικά, τα οποία προάγουν την υγεία.
– Ψάρια τα οποία περιέχουν πρωτεΐνη, ποσότητες ψευδαργύρου και ωμέγα-3 λιπαρών οξέων που δυναμώνουν το ανοσοποιητικό σύστημα.
– Χρήση στην παρασκευή των φαγητών σκόρδου και κρεμμυδιού και προτίμηση στο ελαιόλαδο. Το κρεμμύδι, περιέχει κερκετίνη, μια ουσία με αντιφλεγμονώδη, αντιμικροβιακή και αντισηπτική δράση, ενώ το σκόρδο (σε μεγάλες ποσότητες), χάρη στην αλισίνη, έχει αντιμικροβιακές ιδιότητες και διεγείρει την παραγωγή λευκοκυττάρων.
– Το μέλι σαν υποκατάστατο της ζάχαρης. Η ζάχαρη μειώνει τις άμυνες του οργανισμού ενώ το μέλι έχει αντισηπτικά και αντιμικροβιακά στοιχεία.
Για την κανονική λειτουργία του σώματος χρειαζόμαστε τις ειδικές οργανικές ουσίες όπως τις βιταμίνες και τα μέταλλα. Οι περισσότερες βιταμίνες και τα μέταλλα δεν συντίθενται από το σώμα, αλλά υπάρχουν σε τρόφιμα. Αν η διατροφή δεν είναι σωστή και ισορροπημένη είναι αναγκαίο να ληφθούν από συμπληρώματα διατροφής τα συμπλέγματα μετάλλων και βιταμινών για να αντισταθμιστεί η απαιτούμενη ημερήσια δόση που χρειάζεται ο οργανισμός. Η συνιστώμενη ποσότητα λήψης των οργανικών ουσιών στο καθημερινό διαιτολόγιο εξαρτάται από παραμέτρους, όπως η ηλικία, οι ειδικές καταστάσεις που αντιμετωπίζει κάθε άτομο, καθώς και το γενικό πλαίσιο διατροφής του. Είναι γνωστό, λοιπόν, ότι κατηγορίες πληθυσμού όπως οι έφηβοι, οι ηλικιωμένοι, οι εγκυμονούσες, οι θηλάζουσες και τα άτομα που ακολουθούν δίαιτες αδυνατίσματος χρειάζονται μεγαλύτερες ποσότητες βιταμινών, τις οποίες λαμβάνουν από συμπληρώματα ή ειδικά σκευάσματα. Έτσι το ανοσοποιητικό σύστημα μπορεί να ενισχυθεί και από χημικά παρασκευάσματα.