Η χοληστερόλη είναι μια κηρώδης ουσία που ταξιδεύει μέσω της κυκλοφορίας του αίματος και είναι ζωτικής σημασίας για πολλές σωματικές λειτουργίες. Τα άτομα με υψηλή χοληστερόλη διατρέχουν κίνδυνο αθηροσκλήρωσης, η οποία συμβαίνει όταν συσσωρεύεται πλάκα στις αρτηρίες.
Η αθηροσκλήρωση μπορεί να επηρεάσει τα αιμοφόρα αγγεία οπουδήποτε στο σώμα. Αυτό σημαίνει ότι η υψηλή χοληστερόλη μπορεί να επηρεάσει και τα πόδια σας. Η συσσώρευση πλάκας στις αρτηρίες των κάτω άκρων σας μπορεί να προκαλέσει μια κατάσταση που ονομάζεται περιφερική αρτηριακή νόσος (ΠΑΝ).
Τι είναι η περιφερική αρτηριακή νόσος
Η περιφερική αρτηριακή νόσος μπορεί να μειώσει ή να εμποδίσει τη ροή του αίματος στα άκρα. Ο πιο κοινός τύπος ΠΑΝ είναι εκείνη των κάτω άκρων. Το να έχετε ΠΑΝ αυξάνει τον κίνδυνο για καρδιακή προσβολή, εγκεφαλικό και άλλες σοβαρές καταστάσεις υγείας.
Περιφερική αρτηριακή νόσος: Συμπτώματα στα πόδια
Η ΠΑΝ συχνά υποδιαγιγνώσκεται, ενώ και τα συμπτώματα ποικίλλουν ευρέως. Περίπου ένας στους πέντε ασθενείς δεν έχει συμπτώματα, ενώ περισσότεροι από τους μισούς μπορεί να έχουν άτυπα συμπτώματα.
Τα άτομα που δεν αναφέρουν συμπτώματα μπορεί να είναι σωματικά ανενεργά ή να μπερδέψουν οποιαδήποτε μυϊκή ενόχληση ως σημάδι γήρανσης. Ο κίνδυνος ΠΑΝ αυξάνεται με την ηλικία.
Μερικές φορές, οι ασθενείς μπορεί να διαγνωστούν με ΠΑΝ μόνο όταν τα συμπτώματα είναι αρκετά σοβαρά, ώστε να απαιτούν επείγουσα ιατρική περίθαλψη. Ένας πάροχος υγειονομικής περίθαλψης μπορεί να βοηθήσει στον εντοπισμό των ακόλουθων συμπτωμάτων της ΠΑΝ.
1. Κρύα Πόδια
Εάν έχετε ΠΑΝ, μπορεί να διαπιστώσετε ότι τα πόδια σας είναι δροσερά ή κρύα στην αφή. Η ροή του αίματος βοηθά να μένουν τα πόδια σας ζεστά. Όταν οι αρτηρίες σας είναι μερικώς φραγμένες από τη χοληστερόλη και το λίπος, γίνεται δύσκολο για το σώμα να μεταφέρει αίμα σε περιοχές μακριά από την καρδιά για σταθερή διατήρηση της θερμοκρασίας.
2. Πρήξιμο ποδιών
Οίδημα ποδιών μπορεί να εμφανιστεί λόγω ΠΑΝ. Ωστόσο, το πρήξιμο εμφανίζεται συνήθως όταν το άτομο είναι σε ακινησία. Τα πρησμένα πόδια μπορεί επίσης να οφείλονται στην ανάπαυση του ποδιού σε θέση ανακούφισης του πόνου, όπως το να το ανυψώνετε.
3. Πόνος στα πόδια
Ο πόνος στα πόδια είναι ένα κοινό σύμπτωμα της ΠΑΝ. Ο πόνος μπορεί να εμφανιστεί με ή χωρίς δραστηριότητα και πολλοί ασθενείς τον περιγράφουν “σαν καρφίτσες και βελόνες” στο πόδι. Ο πόνος στα πόδια συμβαίνει συχνά στις γάμπες, αν και είναι πιθανό να τον αισθανθείτε στους γλουτούς, τα πέλματα ή τους μηρούς. Επιπλέον, μπορεί να αισθανθείτε πόνους, κράμπες ή βαρύτητα πέρα από πόνο.
4. Πληγές στα πόδια
Η έλλειψη ροής αίματος από τις αρτηρίες προς τα πόδια και τα πέλματα μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης πληγών (αρτηριακά έλκη). Αυτά εμφανίζονται συνήθως μακριά από την καρδιά στα πέλματα, τους αστραγάλους ή τα δάχτυλα των ποδιών.
Η κακή ροή αίματος μπορεί να βλάψει τα κύτταρα, τους ιστούς και τα νεύρα, γεγονός που μπορεί να προκαλέσει τη δημιουργία πληγών στο δέρμα, ειδικά εάν υπάρχει ελαφρύς τραυματισμός. Αυτά τα τραύματα μπορεί επίσης να είναι δύσκολο να επουλωθούν και μπορεί να αναπτυχθούν σε περιοχές που επηρεάζονται από ΠΑΝ.
Εάν κάποιος έχει ΠΑΝ με έλκη στα πόδια, το τραύμα μπορεί να γίνει χλωμό, με απόχρωση σαν στάχτη ή κρύο όταν το πόδι σηκωθεί. Όταν το πόδι είναι λυγισμένο ενώ ένα άτομο είναι σε καθιστή θέση, το δέρμα μπορεί να κοκκινίσει.
5. Μυϊκός πόνος σε κατάσταση ηρεμίας
Σε σοβαρές περιπτώσεις ΠΑΝ, ο μυϊκός πόνος μπορεί να μην υποχωρεί ακόμη και όταν ξεκουράζεστε και μπορεί να επιμένει. Μερικοί ασθενείς νιώθουν πόνο, κρύο ή μούδιασμα στα πέλματα και τα δάχτυλα των ποδιών τους, συνήθως τη νύχτα ή όταν τα πόδια τους είναι ανυψωμένα.
Το να χαμηλώσετε το πόδι κάτω από το επίπεδο της καρδιάς ή να το κρεμάσετε από το κρεβάτι μπορεί να βοηθήσει στην μείωση του πόνου. Όταν τα πόδια είναι προς τα κάτω, η βαρύτητα βοηθά να πέσει περισσότερο αίμα προς τα πόδια, κάτι που μπορεί να μειώσει προσωρινά τον πόνο.
6. Μυϊκός πόνος κατά τη διάρκεια της άσκησης
Ένα κοινό σημάδι της ΠΑΝ είναι οι πόνοι, κράμπες, μούδιασμα και κόπωση, που εμφανίζονται με το περπάτημα ή άλλη σωματική δραστηριότητα. Εντοπίζεται συχνά στα πέλματα, αλλά μπορεί επίσης να εμφανιστεί στον γλουτό, το ισχίο, τον μηρό και τη γάμπα.
Με τη σωματική δραστηριότητα, οι μύες χρειάζονται επιπλέον αίμα για να υποστηρίξουν την άσκηση. Αλλά οι στενεμένες αρτηρίες εμποδίζουν την επαρκή ροή αίματος. Το σώμα χρησιμοποιεί τον πόνο για να σας προειδοποιήσει ότι ο μυς είναι υπό πίεση από ανεπαρκή ροή αίματος. Η στάση και η ανάπαυση απαιτεί λιγότερη ροή αίματος στους μύες, μειώνοντας τον πόνο.
Γενικά, ο πόνος που ξεκινά με την άσκηση μπορεί να υποχωρήσει μετά την ανάπαυση του προσβεβλημένου μυός. Με συνεχή σωματική δραστηριότητα, ο πόνος μπορεί να επιστρέψει. Για παράδειγμα, ο πόνος μπορεί να ξεκινήσει μετά το περπάτημα μιας συγκεκριμένης απόστασης, να υποχωρήσει με το να καθίσετε για κάποιο χρονικό διάστημα και στη συνέχεια να επιστρέψει αφού περπατήσετε την ίδια απόσταση.
7. Μυϊκή απώλεια
Η εξασθένηση των μυών (μυϊκή ατροφία) μπορεί να είναι συνέπεια της ΠΑΝ. Μερικοί ασθενείς παρουσιάζουν συνολική μείωση στους μύες της γάμπας ή άλλων τμημάτων του ποδιού. Μερικές φορές μια μυϊκή βιοψία μπορεί να δείξει απώλεια εντός των μυϊκών ινών σε μικροσκοπικό επίπεδο. Η μειωμένη ροή αίματος στους μύες μειώνει επίσης την παροχή οξυγόνου και ενέργειας. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε αλλαγές στην μυϊκή δομή και σχετίζεται με μειωμένη κινητικότητα.
8. Αλλαγές δέρματος και μαλλιών
Τα άτομα με περιφερική αρτηριακή νόσο μπορεί να αναπτύξουν λεία, λαμπερή επιδερμίδα. Μπορεί επίσης να παρατηρήσετε ότι το χρώμα του δέρματός σας αλλάζει. Μπορεί να είναι πιο σκούρο (υπερ-χρωματισμένο) από το συνηθισμένο, ενώ άλλες φορές, μπορεί να πάρει μια μπλε απόχρωση (κυάνωση).
Η περιφερική αρτηριακή νόσος μπορεί να επηρεάσει και τα μαλλιά σας. Μπορεί να χάσετε τις τρίχες των ποδιών σας ή μπορεί να μεγαλώνουν πολύ πιο αργά. Συνολικά, η κακή ροή αίματος στο δέρμα και στα τριχωτά κύτταρα στα πόδια προκαλεί αυτές τις αλλαγές με την πάροδο του χρόνου.
9. Χοντρά νύχια
Με την ΠΑΝ, μπορεί να παρατηρήσετε αλλαγές στα νύχια των ποδιών. Τα νύχια των ποδιών μπορεί να μεγαλώνουν πιο αργά ή να παχαίνουν, να παραμορφώνονται ή να αποχρωματίζονται. Η χρόνια κακή κυκλοφορία λόγω στενών ή φραγμένων αρτηριών που παρέχουν αίμα στα πόδια μπορεί να οδηγήσει σε αλλαγές των νυχιών με την πάροδο του χρόνου.
10. Θάνατος ιστών (γάγγραινα)
Εάν αφεθεί χωρίς θεραπεία, η περιφερική αρτηριακή νόσος μπορεί να εξελιχθεί σε θάνατο ιστών. Η σοβαρή έλλειψη ροής αίματος μπορεί να προκαλέσει θάνατο ιστού (γάγγραινα) του ποδιού. Με την πάροδο του χρόνου, καθώς οι αρτηρίες στενεύουν, μπορεί να εμφανίσετε πόνο ακόμη και όταν ηρεμείτε ή έλκη που δεν επουλώνονται. Αυτό το στάδιο της ΠΑΝ είναι γνωστό ως κρίσιμη ισχαιμία άκρου.
Η κρίσιμη ισχαιμία των άκρων μπορεί να απαιτεί χειρουργική επέμβαση παράκαμψης στις προσβεβλημένες αρτηρίες για τη διόρθωση της ροής του αίματος. Χωρίς βελτίωση της κυκλοφορίας, αυτές οι περιοχές γίνονται μαύρες και δεν υπάρχει θεραπεία μόλις πεθάνει ο ιστός. Εάν τα τραύματα μολυνθούν ή είναι αδύνατο να βελτιωθεί η ροή του αίματος, μπορεί να είναι απαραίτητος ο ακρωτηριασμός.
Λιγότερο από το 5% των ατόμων με μυϊκό πόνο λόγω ΠΑΝ μπορεί να έχουν μεγάλο ακρωτηριασμό άκρου στον αστράγαλο ή πάνω από αυτόν μετά από πέντε χρόνια. Ωστόσο, περίπου το 30-50% των ατόμων με κρίσιμη ισχαιμία άκρου που δεν βελτιώνεται τον πρώτο χρόνο μπορεί να έχουν αυτόν τον τύπο ακρωτηριασμού.
11. Αδύναμοι ή χαμένοι παλμοί
Εάν έχετε επαρκή κυκλοφορία αίματος, ο σφυγμός σας μπορεί συνήθως να γίνει αισθητός στα πόδια σας. Καθώς η ροή του αίματος μειώνεται, ένας γιατρός μπορεί να είναι σε θέση να ανιχνεύσει αλλαγές κατά τον έλεγχο του σφυγμού σας. Με την περιφερική αρτηριακή νόσο οι παλμοί μπορεί να είναι αδύναμοι ή να λείπουν, ειδικά οι παλμοί που γίνονται αισθητοί στα πόδια.
Πηγή: health.com