Σε πρόσφατη μελέτη η ασταξανθίνη κατέστειλε την παχυσαρκία σε αρουραίους που τρέφονταν με δίαιτα υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά μέσω του περιορισμού της συσσώρευσης του λιπώδους ιστού, επομένως βελτιώνοντας την ευαισθησία στην ινσουλίνη και τη φλεγμονή.
Οι αρουραίοι ταξινομήθηκαν σε τέσσερις κατηγορίες που περιείχαν δέκα αλμπίνο αρουραίους η καθεμία: Ομάδα Ι (Κανονική ομάδα): τρέφονταν με συνηθισμένη δίαιτα για 8 εβδομάδες. Ομάδα II (Θετικός έλεγχος): τρέφεται με δίαιτα υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά για 8 εβδομάδες. Ομάδα III: τρέφεται με ασταξανθίνη (50 mg/kg) (1/40 LD50) από το στόμα συν μια δίαιτα υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά για 8 εβδομάδες. Ομάδα IV: τρέφεται με μετφορμίνη (500 mg/kg) από το στόμα συν δίαιτα υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά για 8 εβδομάδες.
Η λεπτίνη, η αδιπονεκτίνη, η καλπροτεκτίνη και η ιντερλευκίνη 6 (IL-6) αξιολογήθηκαν με ειδικά κιτ ELISA για αρουραίους. Οι εκφράσεις παράγοντα νέκρωσης όγκου-άλφα (TNF-α), miRNA222 και miRNA378 ποσοτικοποιήθηκαν με ποσοτική PCR σε πραγματικό χρόνο.
Η ασταξανθίνη και η μετφορμίνη έχουν αντι-παχυντική και αντιοξειδωτική δράση και μείωσαν σημαντικά το βάρος του σώματος, τη γλυκόζη, την ινσουλίνη, τα τριγλυκερίδια, την ολική χοληστερόλη, τα τριγλυκερίδια και τη λεπτίνη, καθώς και την καλπροτεκτίνη & IL-6 πλάσματος και αυξημένη HDL-C και αδιπονεκτίνη. Η έκφραση του γονιδίου TNF-α του ήπατος, η έκφραση miRNA222 και miRNA378 του λιπώδους ιστού μειώθηκαν σε σύγκριση με τους αρουραίους ελέγχου HFD.
Ασταξανθίνη, το ισχυρότερο αντιοξειδωτικό
Η ασταξανθίνη και μια κόκκινη χρωστική ουσία που ανήκει στα καροτενοειδή και ειδικότερα στις ξανθοφύλλες. Υπάρχουν πάνω από 600 τύποι καροτενοειδών που χωρίζονται σε δύο ομάδες: στις ξανθοφύλλες που περιέχουν οξυγόνο και στα καροτένια που δεν περιέχουν οξυγόνο.
Η ασταξανθίνη έχει χημική δομή παρόμοια με αυτήν της βήτα καροτίνης. Συντίθεται από μικροφύκη, ζύμες και βακτήρια (π.χ. Haematococcus pluvialis, Chlamydomonas nivalis και Chlorella zofingiensis).
Τα ζώα δεν συνθέτουν ασταξανθίνη αλλά την παίρνουν από τις τροφές τους. Η ουσία συσσωρεύονται αρχικά στο ζωοπλαγκτόν και στη συνέχεια στα θαλασσινά όπως γαρίδες, κριλ, αστακοί, αστερίες, στην τσιπούρα της Ερυθράς Θάλασσας, το κόκκινο φαγκρί και τον σολομό -για να πάρετε 3,6 mg ασταξανθίνης θα πρέπει να φάτε περίπου 165 γραμμάρια σολομού.
Από τη συνολική παραγωγή ασταξανθίνης ως διατροφικό συμπλήρωμα, μικρό μέρος χρησιμοποιεί μικροφύκη ή ζύμες ως πηγή (κυρίως το H. pluvialis και την κόκκινη μαγιά X. dendrorhous). Το μεγαλύτερο μέρος είναι συνθετική ασταξανθίνη. Ωστόσο, η συνθετική μορφή δεν είναι εγκεκριμένη για ανθρώπινη χρήση και διατίθεται στα ζώα. Τα διατροφικά συμπληρώματα που απευθύνονται στον άνθρωπο περιέχουν μόνο φυσική ασταξανθίνη.
Αντιοξειδωτικές ιδιότητες
Η ασταξανθίνη έχει προσελκύσει το ενδιαφέρον λόγω των πιθανών φαρμακολογικών της αποτελεσμάτων της, όπως είναι η ισχυρή αντιοξειδωτική δράση, η επιδιόρθωση του DNA, η νευροπροστασία, η προστασία του δέρματος και η καταπολέμηση της φλεγμονής.
Πρόκειται για ένα αντιοξειδωτικό που ανευρίσκεται στις κυτταρικές μεμβράνες. Εξουδετερώνει τις ελεύθερες ρίζες ή άλλα οξειδωτικά χωρίς να καταστρέφεται ή να γίνεται προ-οξειδωτικό. Η ασταξανθίνη βρίσκεται τόσο έξω από την κυτταρική μεμβράνη όσο και μέσα, παρέχοντας μια καλή προστασία.
Η ασταξανθίνη προέρχεται από το β-καροτένιο αλλά έχει ισχυρότερη αντιοξειδωτική δράση. Μια μελέτη σύγκρισης ασταξανθίνης και άλλων καροτενοειδών έδειξε υψηλότερη αντιοξειδωτική δράση από το β-καροτένιο, το λυκοπένιο, τη λουτεΐνη ή τη βιταμίνη Ε. Έχει αντιοξειδωτική δράση έως και 100 φορές πιο ισχυρή από αυτήν της βιταμίνης Ε κατά της υπεροξείδωσης των λιπιδίων και 40 φορές πιο ισχυρή από εκείνη του β-καροτενίου στο μονήρες οξυγόνο. Η ασταξανθίνη έχει τη μεγαλύτερη αντιοξειδωτική ικανότητα μεταξύ 27 (υδρόφιλων και λιπόφιλων) αντιοξειδωτικών όπως πολυφαινόλες, τοκοφερόλες, καροτενοειδή, βιταμίνη C, συνένζυμο Q10 και α-λιποϊκό οξύ, απέναντι στο μονήρες οξυγόνο.
Επίσης, η ασταξανθίνη έχει την ικανότητα να διαπερνά τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό και ενδεχομένως με αυτόν τον τρόπο να βοηθάει στην πρόληψη ορισμένων ασθενειών του εγκεφάλου.
Μερικές από τις πιο τις σημαντικότερες ιδιότητες της ασταξανθίνης στον οργανισμό:
1. Μπορεί να μειώνει την κόπωση
Έχουν γίνει κάποιες μελέτες σχετικά με το εάν η ασταξανθίνη μπορεί να επηρεάσει την αντοχή και τα επίπεδα κόπωσης μετά την άσκηση. Η έρευνα στα ποντίκια έδειξε ότι μπορεί να ενισχύσει τη χρήση λιπαρών οξέων από το σώμα, κάτι που βοηθάει στην αντοχή και στην πρόληψη της μυϊκής και σκελετικής βλάβης. Μέχρι στιγμής, ωστόσο, δεν υπάρχουν στοιχεία που να επιβεβαιώνουν κάτι τέτοιο στον άνθρωπο. Μια μελέτη του 2008 δεν βρήκε οφέλη από τα συμπληρώματα ασταξανθίνης σε σχέση με το μυϊκό τραυματισμό.
2. Βελτιώνει την εμφάνιση του δέρματος
Η ασταξανθίνη μπορεί να χρησιμοποιηθεί τοπικά για την προώθηση του υγιούς δέρματος και κατά της φωτογήρανσης. Μια μελέτη του 2012 έδειξε ότι ο συνδυασμός δόσεων ασταξανθίνης τοπικά, αλλά και από του στόματος, μπορεί να βοηθήσει στην εξομάλυνση των ρυτίδων και να διατηρήσει την υγρασία του δέρματος. Υπήρξαν θετικά αποτελέσματα τόσο σε άνδρες όσο και σε γυναίκες, αλλά απαιτείται περισσότερη έρευνα για να επιβεβαιωθούν αυτά τα αποτελέσματα.
3. Μπορεί να μειώνει την αρτηριακή πίεση
Έχει διατυπωθεί ο ισχυρισμός ότι η ασταξανθίνη μπορεί να αποτρέψει τις καρδιακές παθήσεις και να βοηθήσει στη μείωση της χοληστερόλης, αλλά δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία για την υποστήριξη αυτών των χρήσεων. Μια μελέτη του 2006 εξέτασε τις επιδράσεις της ασταξανθίνης σε αρουραίους με υπέρταση και τα αποτελέσματα έδειξαν ότι μπορεί να βοηθήσει στη βελτίωση των επιπέδων της ελαστίνης και του πάχους των αρτηριακών τοιχωμάτων.
4. Βελτιώνει την ανδρική γονιμότητα
Σε μια διπλή-τυφλή μελέτη του 2005, η ασταξανθίνη έδειξε θετικά αποτελέσματα στη γονιμότητα των ανδρών. Η μελέτη παρακολούθησε 30 υπογόνιμους άνδρες για τρεις μήνες. Οι ερευνητές διαπίστωσαν βελτιώσεις σε παραμέτρους των σπερματοζωαρίων, όπως η κινητικότητά τους στην ομάδα που λάμβανε 16 mg ασταξανθίνης την ημέρα. Δεδομένου ότι πρόκειται για μια σχετικά μικρής κλίμακας μελέτη, χρειάζονται περισσότερα στοιχεία για την υποστήριξη αυτού του ισχυρισμού.
5. Αρθρίτιδα
Ορισμένες μελέτες έδειξαν ότι η ασταξανθίνη μπορεί να μειώσει τα συμπτώματα φλεγμονής και πόνου που σχετίζονται με την αρθρίτιδα. Η ασταξανθίνη μπορεί να έχει μέλλον στη θεραπεία του πόνου των αρθρώσεων και στο σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα, ωστόσο τα αποτελέσματα μέχρι στιγμής είναι ανάμεικτα.
Δοσολογία και παρενέργειες
Υπάρχουν πολλά διαφορετικά προϊόντα ασταξανθίνης διαθέσιμα προς πώληση. Οι κατασκευαστές συμπληρωμάτων προτείνουν μια δοσολογία από 2 mg έως 12 mg ημερησίως γιατί αυτή έχει χρησιμοποιηθεί στις διάφορες μελέτες.
Η ασταξανθίνη είναι λιποδιαλυτή και η ποσότητα που μπορεί να απορροφηθεί από το έντερο μπορεί να ποικίλει μεταξύ των προϊόντων-συνήθως η ασταξανθίνη δεν βρίσκεται ελεύθερη στις διάφορες τροφές αλλά ενωμένη με ένα ή δύο λιπαρά οξέα.
Υπάρχουν πάνω από 1.800 δημοσιεύσεις σε επιστημονικά περιοδικά για την ασταξανθίνη και περί τις 50 κλινικές δοκιμές [10]. Η έρευνα θεωρείται περιορισμένη αν συγκριθεί με άλλα αντιοξειδωτικά, για παράδειγμα, για τη βιταμίνη C υπάρχουν πάνω από 30.000 δημοσιεύσεις και περί τις 3.000 κλινικές δοκιμές.
Δεν έχουν παρατηρηθεί παρενέργειες στις υπάρχουσες κλινικές δοκιμές, ωστόσο συνιστάται προσοχή όταν λαμβάνεται η ασταξανθίνη μαζί με αγωγή μείωσης της αρτηριακής πίεσης, καθώς μελέτες σε τρωκτικά υποδηλώνουν ότι μπορεί να μειώσει την αρτηριακή πίεση.
Μια θεωρητικά πιθανή παρενέργεια είναι η αλλαγή του χρώματος του δέρματος καθώς η ασταξανθίνη είναι η αυτή που δίνει στα φλαμίνγκο, στο σολομό και στις γαρίδες το ροζ χρώμα τους. Το ροζ χρώμα των φτερών των φλαμίνγκο προέρχεται από τα οστρακόδερμα που καταναλώνουν και οφείλεται τόσο στην ασταξανθίνη όσο και σε ένα άλλο καροτενοειδές, την κανθαξανθίνη.
Τέλος, ενδέχεται η ασταξανθίνη να δεσμεύει το ασβέστιο και να μειώνει τα επίπεδά του στο αίμα.