train: ΥΠΕΡΤΡΟΦΕΣ

129 ΦΥΣΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ. Φαρμακευτική χρήση – Καθημερινή ζωή Κεφάλαιο 5 «Υπερτροφές» επιστημονικές διαπιστώσεις και υπερβολές  Διαπιστώσεις-επιστημονικές απόψεις σε σχέση με τις «υπερτροφές»  Βιταμίνες, τι είναι και πώς λειτουργούν  Βιβλιογραφικά δεδομένα Σύνοψη Στο κεφάλαιο αυτό καταβάλλεται προσπάθεια οι αναφερόμενες ως «Υπερτροφές» να προσεγγιστούν με βάση -και μόνον- τα επιστημονικά δεδομένα που έχουν καταγραφεί σε σύγχρονες έρευνες. Στη συνέχεια γίνεται σύντομη μικρή ανάλυση για την ανάπτυξη ορισμένων ουσιών που είναι ευρύτερα γνωστές ως βιταμίνες. Στο τέλος παρατίθεται η σχετική με τα αναφερόμενα στο κεφάλαιο βιβλιογραφία. Προαπαιτούμενη γνώση Η ανάγνωση και κατανόηση του κειμένου δεν έχει ανάγκη προαπαιτούμενης γνώσης. Το περιεχόμενο αυτού του κεφαλαίου προορίζεται αποκλειστικά και μόνον για εκπαιδευτικούς σκοπούς και δεν προορίζεται να προσφέρει προσωπικές ιατρικές συμβουλές. Υπάρχουν αναγνωρισμένες αρχές και ειδικοί που δεν μπορούν με οποιονδήποτε τρόπο να υποκατασταθούν από άρθρα, κείμενα ή σημειώσεις. 5.1 Διαπιστώσεις: επιστημονικές απόψεις σε σχέση με τις «υπερτροφές» Ο όρος υπερτροφές (Super foods) δεν είναι ιατρικός, αλλά όρος μάρκετινγκ, δηλαδή πρόεκυψε από διαδικασία με σκοπό τον εντοπισμό, πρόβλεψη και ικανοποίηση των απαιτήσεων πελατών με κερδοφόρο για την επιχείρηση τρόπο, όπως ορίζει το «μάρκετινγκ» το Βρετανικό Ινστιτούτο Μάρκετινγκ. Με βάση αυτή τη διαπίστωση θα μπορούσαμε να πούμε ότι ο όρος αναφέρεται σε τρόφιμα στα οποία αποδίδονται ιδιότητες που προάγουν την υγεία ή μειώνουν τον κίνδυνο ασθένειας. Αν και δεν υπάρχουν καθορισμένα κριτήρια για την απόδοση της ιδιότητας, συνήθως είναι τροφές κυρίως φυτικές αλλά και ορισμένα ψάρια και γαλακτοκομικά, που έχουν ασυνήθιστα υψηλή περιεκτικότητα σε αντιοξειδωτικά, βιταμίνες, μέταλλα και θρεπτικά συστατικά. Ιστορικά, το πρώτο συναφές εμφανίζεται το 1917, όταν η εταιρεία, United Fruit Company, αναφέρθηκε στις εξαιρετικές ιδιότητες της μπανάνας και έκανε σχετική διαφημιστική εκστρατεία. Η δημοτικότητα της μπανάνας αυξήθηκε όταν αναφέρθηκε σε ιατρικά περιοδικά, ότι μία δίαιτα μπανάνας συστήνεται σε περιπτώσεις ασθενειών όπως κοιλιοκάκη (δυσανεξία στη γλουτένη) και διαβήτης. Ο όρος πρέπει να χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά το 1949 στον Καναδά και αναφερόταν σε έναν τύπο ψωμιού (muffin). Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει απαγορεύσει από το 2007 την εμπορία προϊόντων ως «superfoods» εκτός αν αυτό αποδεικνύεται από αξιόπιστη επιστημονική έρευνα. Τον 21ο αιώνα οι πληροφορίες μεταδίδονται με εκπληκτική ταχύτητα και οι καταναλωτές είναι διατεθειμένοι, σύμφωνα με έρευνα του Nielsen Global Health & Wellness Survey να επιλέξουν και να πληρώσουν περισσότερα χρήματα για τροφές που έχουν αποδεδειγμένα ευμενή επίδραση στην υγεία. Η έρευνα δείχνει επίσης ότι περίπου το 80% των ερωτηθέντων βλέπουν «τρόφιμα ως φάρμακο» και τρώνε ορισμένα τρόφιμα για την πρόληψη προβλημάτων υγείας, όπως η παχυσαρκία, ο διαβήτης, η υπέρταση και η υψηλή χοληστερόλη. Υπάρχουν κατάλογοι που αναφέρουν ονομαστικά τις «υπερτροφές» από το Α-Ω: Αβοκάντο, ακτινίδιο, αμύγδαλα, αυγά, βρώμη, γάλα, γιαμ, γιαούρτι, γιαπωνέζικα φασολάκια Ενταμάμε, γκότζι μπέρι, κανέλα, κάρδαμο, καρπούζι, καρύδα, καρύδια, καυτερή πιπεριά χαλαπένιο, κινόα, Χαμηλάκης, Σ. (2022). Φυσικά Προϊόντα [Προπτυχιακό εγχειρίδιο]. Copyright © 2022, Κάλλιπος, Ανοικτές Ακαδημαϊκές Εκδόσεις. Creative Commons Αναφορά Δημιουργού – Μη Εμπορική Χρήση – Παρόμοια Διανομή 4.0 http://hdl.handle.net/11419/8142 130 ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ Ν. ΧΑΜΗΛΑΚΗΣ κόκκινα φασόλια, κόκκινη πιπεριά, κόκκινο κρασί, κολοκύθια, λαχανίδες, λεμόνι, λινάρι, λούκουμα, μανιτάρια, μαύρη σοκολάτα, μέλι, μπανάνα, μπρόκολα, μύρτιλα, ξηροί καρποί, ξίδι, παντζάρια, πράσινο σκληρό σιτάρι (φρίχεχ), ραπανάκια, σαρδέλες, σπόροι τσία ή κία, σμέουρα, σολομός, σπανάκι, σπυρουλίνα, σταφύλια, τομάτες, τσάι, φακές, φράουλες, χουρμάδες, ωμά λαχανικά κ.λπ. Τα αναφερόμενα ως «υπερτροφές» έχουν συχνά διατροφική αξία, αλλά είναι σαφές ότι ο όρος είναι πιο χρήσιμος για την αύξηση των πωλήσεων παρά για την παροχή βέλτιστων διατροφικών συστάσεων. Επιπλέον, ο όρος και μόνον «υπερτροφή» οδηγεί τους καταναλωτές να επικεντρωθούν σε μερικά συγκεκριμένα τρόφιμα, αγνοώντας άλλες εξίσου θρεπτικές επιλογές που δεν αναφέρονται, περιορίζοντας την ποικιλία στη διατροφή που είναι επίσης σημαντική. Κανένα μεμονωμένο φαγητό δεν είναι αρκετό για να παρέχει όλα τα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά που απαιτούνται για υγιεινή ζωή. Σύμφωνα με τις Οδηγίες Διατροφής των ΗΠΑ (2015-2020), για μία υγιεινή διατροφή, θα πρέπει να συμπεριλάβουμε στη διατροφή απαραίτητα θρεπτικά συστατικά από μία ποικιλία ομάδων τροφίμων, δίνοντας παράλληλα προσοχή στα όρια πρόσληψης θερμίδων. Ορισμένα διατροφικά πρότυπα, συμπεριλαμβανομένης της μεσογειακής διατροφής, έχουν δείξει σημαντικά οφέλη για την υγεία, όσον αφορά τη μείωση του κινδύνου χρόνιων παθήσεων. Αν και οι περισσότερες από τις «υπερτροφές» είναι υπερεκτιμημένες, ορισμένα είδη διατροφής αναγνωρίζεται ότι παρέχουν σημαντικά οφέλη για την υγεία και διαθέτουν πράγματι θρεπτική αξία. Οι περισσότεροι κατάλογοι που αναφέρονται σε «υπερτροφές» συγκλίνουν στις αναφορές για ορισμένα τρόφιμα τα οποία θα αναφερθούν στη συνέχεια, πριν όμως κρίνεται σκόπιμο να αναλυθεί ο όρος «βιοδραστικά φυτοχημικά». Φυτοχημικά (phytochemicals), είναι οι χημικές ενώσεις που παράγονται από τα φυτά και τα επιτρέπουν να αμυνθούν ή να αναπτυχθούν και να ευδοκιμήσουν. Συχνά αναφέρονται ως φυτοθρεπτικά συστατικά, δηλαδή φυσικά βιοδραστικά συστατικά τα οποία υπάρχουν σε τρόφιμα, όπως λαχανικά, φρούτα, προϊόντα ολικής αλέσεως, ξηροί καρποί και σπόροι, όσπρια, τσάι και μαύρη σοκολάτα. Αν και υπάρχουν δεκάδες χιλιάδες φυτοχημικά, μόνο ένας μικρός αριθμός έχει απομονωθεί και ταυτοποιηθεί από φυτά (Cao et al. 2017; Singh και Chaudhuri 2018). Στα φυτοχημικά που συχνότερα αναφέρονται περιλαμβάνονται πολυφαινόλες, καροτενοειδή, φλαβονοειδή, κουμαρίνες, ινδόλες, ισοφλαβόνες, λιγνάνες, οργανοσουλφοειδή, κατεχίνες, φαινολικά οξέα, ισοθειοκυανικά, σαπωνίνες, προκυανιδίνες, φαινυλοπροπανοειδή και ανθρακινόνες. Η παραδοσιακή μεσογειακή διατροφή (MedDiet) είναι ένα πολύ γνωστό διατροφικό πρότυπο που συνδέεται με τη μακροζωία και τη βελτίωση της ποιότητας ζωής, καθώς μειώνει τον κίνδυνο των πιο κοινών χρόνιων παθήσεων. Ο Battino et al. (2018) παρουσίασε στοιχεία σχετικά με τους πιθανούς ρόλους που ασκούνται από το ελαιόλαδο, τα μούρα και το μέλι, βασικά διατροφικά στοιχεία της MedDiet, σχετικά με την πρόληψη και την εξέλιξη καρκίνου και καρδιαγγειακών παθήσεων. Ανέφερε ότι αυτά τα τρόφιμα παίζουν βασικό ρόλο στην πρόληψη του καρκίνου απενεργοποιώντας τις καρκινογόνες ουσίες, μειώνοντας τον πολλαπλασιασμό των κυττάρων, προκαλώντας διακοπή και απόπτωση του κυτταρικού κύκλου και αναστέλλοντας την αγγειογένεση σε πολλούς τύπους όγκων. Επιπλέον, αναφέρθηκε ότι ασκούν καρδιοπροστατευτικά αποτελέσματα μειώνοντας οξειδωτικό στρες και φλεγμονές, ρυθμίζοντας την πέψη των υδατανθράκων μέσω της μείωσης της απορρόφησης της γλυκόζης, βελτιώνοντας τα επίπεδα λιπιδίων στο αίμα, ομαλοποιώντας την ενδοθηλιακή λειτουργία και την αρτηριακή πίεση. Όμως, τα φυτοχημικά είναι ενώσεις που βρίσκονται υπό έρευνα και δεν έχουν διευκρινιστεί και τεκμηριωθεί οι επιπτώσεις τους στην υγεία. Επιπλέον δεν έχουν οριστεί επιστημονικά ως απαραίτητα θρεπτικά συστατικά. 131 ΦΥΣΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ. Φαρμακευτική χρήση – Καθημερινή ζωή Οι οργανισμοί οι οποίοι ρυθμίζουν του κανόνες που διέπουν τη σήμανση τροφίμων στην Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες έχουν εκδώσει οδηγίες προς τη βιομηχανία οι οποίες περιορίζουν ή και αποτρέπουν ισχυρισμούς για οφέλη υγείας σχετικά με φυτοχημικά προϊόντα τροφίμων σε ετικέτες ειδών διατροφής. Οι συνηθέστερα αναφερόμενες «υπερτροφές» είναι: Ψάρια: Θεωρούνται καλή πηγή πρωτεϊνών και ωμέγα-3 λιπαρών οξέων, τα οποία αναγνωρίζονται ως καρδιοπροστατευτικές ουσίες. HO 1 18 O α α-λινολενικό οξύ ω ω-3-λιπαρό οξύ ω είναι ο τελευταίος άνθρακας ο 18, ο πλησιέστερος σε αυτόν δεσμός είναι στη θέση 15 (18-15=3) 15 Σχήμα 5.1: Χημική δομή α-λινολενικού οξέος. Πράσινα φυλλώδη λαχανικά: Τα πράσινα λαχανικά περιέχουν υψηλές ποσότητες φυτικών ινών, βιταμίνης Α, βιταμίνης C, ασβεστίου και βιοδραστικών φυτοχημικών. OH H3C CH3 CH3 CH3 CH3 Βιταμίνη Α HO O HO H HO OH O Βιταμίνη C (Ασκορβικό οξύ) Σχήμα 5.2: Χημική δομή βιταμίνης Α και βιταμίνης C. Ξηροί καρποί: Όπως αμύγδαλα, καρύδια, κάσιους, φουντούκια κ.ά. θεωρούνται πηγές πρωτεϊνών και μονοακόρεστων λιπαρών οξέων στα οποία αποδίδεται επίσης καρδιοπροστατευτική δράση. Ελαϊκό οξύ cis-μονοακόρεστο λιπαρό οξύ OH O Σχήμα 5.3: Χημική δομή ελαϊκού οξέος. Eλαιόλαδο: Αναγνωρίζονται από όλους τα πολλά οφέλη του για την υγεία. Αποτελεί πηγή βιταμίνης Ε, πολυφαινολών και μονοακόρεστων λιπαρών οξέων. Ελαιοευρωπαΐνη O O O O HO HO O COOCH3 CH2OH OH OH OH πολυφαινολικό συστατικό της ελιάς Σχήμα 5.4: Χημική δομή ελαιοευρωπαΐνης. Δημητριακά ολικής αλέσεως: Είναι πηγή φυτικών ινών, βιταμίνης Β, μετάλλων και βιοδραστικών φυτοχημικών. O CH3 H3C HO CH3 CH3 CH3 CH3 H CH CH3 H 3 Βιταμίνη Ε Σχήμα 5.5: Χημική δομή βιταμίνης Ε. Γιαούρτι: Το γιαούρτι έχει υψηλή περιεκτικότητα σε ασβέστιο, πρωτεΐνες και ωφέλιμα βακτήρια (προβιοτικά). Όσπρια: Όπως φασόλια, φακή, ρεβίθια, μπιζέλια σόγια κ.λπ. αποτελούν πηγή φυτικών πρωτεϊνών, ινών και φυλλικού οξέος. N N H N N N H NH COOH HOOC O H2N O Φυλλικό οξύ-Βιταμίνη Β9 Σχήμα 5.6: Χημική δομή βιταμίνης Β9. Ορισμένοι καρποί επίσης, όπως είναι π.χ. τα μούρα, έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες, αντιοξειδωτικά και θρεπτικά συστατικά που καταπολεμούν τις ασθένειες. Είναι σημαντικό πριν την κατανάλωση «υπερτροφών» να ελέγχεται διεξοδικά η περιεκτικότητα σε θρεπτικά συστατικά. Εάν υπάρχει συγκεκριμένη διαταραχή και λαμβάνεται φάρμακο για αυτήν πρέπει να 133 ΦΥΣΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ. Φαρμακευτική χρήση – Καθημερινή ζωή υπάρξει ιατρική συμβουλή. Για παράδειγμα, η λήψη αντιθρομβωτικών δεν συνδυάζεται με κάποιες τροφές, όπως τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά. Αυτά είναι πλούσια σε βιταμίνη Κ, η οποία επηρεάζει την πηκτικότητα του αίματος και, ως εκ τούτου, μπορεί δυνητικά να ακυρώσει την επίδραση του φαρμάκου εάν υπάρξει σε μεγάλη ποσότητα. Γενικά, θα μπορούσε να αναφερθεί ότι ορισμένα τρόφιμα που χαρακτηρίζονται ως «υπερτροφές» μπορούν να παράσχουν οφέλη εάν καταναλώνονται στη σωστή ποσότητα και μαζί με άλλα θρεπτικά τρόφιμα. Η υγιεινή διατροφή δεν περιλαμβάνει αποκλειστικά «υπερτροφές». Αυτές θα πρέπει να χρησιμοποιούνται ως μέρος μίας υγιεινής και ισορροπημένης διατροφής. Αυτό που είναι κοινά αποδεκτό και έχει επιβεβαιωθεί πλειστάκις σε επιστημονικά συνέδρια είναι ότι υπάρχουν διατροφικές συνήθειες που βοηθούν στην καλύτερη φυσική κατάσταση του οργανισμού. Ο τρόπος μαγειρέματος, η αποφυγή κατανάλωσης επεξεργασμένων τροφίμων, η επιλογή μεσογειακής διατροφής, ελαιόλαδο, φρούτα, λαχανικά σε συνδυασμό με το μέτρο στην κατανάλωση τροφής και ποτού, την αποφυγή του καπνίσματος και την κατάλληλη για κάθε ηλικία άσκηση αποτελούν επιλογές που βοηθούν στην επίτευξη καλύτερης υγείας. 5.2 Βιταμίνες: Tι είναι και πώς λειτουργούν Βιταμίνες (vitamins), είναι οργανικές ουσίες, απαραίτητες στον οργανισμό για σωστή λειτουργία των κυττάρων, φυσιολογικό μεταβολισμό, ανάπτυξη και υγεία. Ονομάζονται και «απαραίτητα θρεπτικά συστατικά» γιατί ενώ απαιτούνται σε μικρές ποσότητες, εντούτοις δεν μπορούν (γενικά) να συντεθούν αυτές από τον οργανισμό και έλλειψη ή μη σωστή απορρόφησή τους προκαλεί συγκεκριμένες διαταραχές. Διακρίνονται από άλλες βιολογικά σημαντικές και απαραίτητες ενώσεις όπως πρωτεΐνες, υδατάνθρακες και λιπίδια, γιατί αυτές μπορούν να συντεθούν σε επαρκείς ποσότητες. Για τις βιταμίνες παρίσταται η ανάγκη πρόσληψής τους από τροφή ή ως συνθετικές. Χαρακτηρίζονται από επιλεγμένα γράμματα του αλφαβήτου (Α, Β6, C, D, Ε, Κ) αλλά και ορίζονται από τις χημικές ονομασίες τους: Θειαμίνη (Β1), ριβοφλαβίνη (Β2), νιασίνη (Β3), παντοθενικό οξύ (Β5), βιοτίνη (Β7), φυλλικό ή φολικό οξύ (Β9), κυανοκοβαλαμίνη (Β12). Απαραίτητοι επίσης για τη λειτουργία του οργανισμού είναι ορισμένοι παράγοντες που χαρακτηρίζονται ως βιταμινικοί. Ως «βιταμινικοί παράγοντες» αναφέρονται η χολίνη και η καρνιτίνη. N+ OH Χολίνη N+ O – OH O Καρνιτίνη Σχήμα 5.7: Χημικές δομές χολίνης και καρνιτίνης. Η χολίνη (choline), είναι βασικό θρεπτικό συστατικό που υποστηρίζει ζωτικές σωματικές λειτουργίες όπως συντήρηση κυττάρων μέσω της παραγωγής λιπιδίων που απαρτίζουν τις κυτταρικές μεμβράνες, σύνθεση DNA μαζί με το φυλλικό οξύ και τη βιταμίνη Β12 μπορούν να επηρεάσουν τη γονιδιακή έκφραση, μεταβολισμό (λιπών), λειτουργία νευρικού συστήματος μέσω μετατροπής της στον νευροδιαβιβαστή ακετυλχολίνη, ο οποίος έχει ρυθμιστικό ρόλο στις ακούσιες σωματικές λειτουργίες, όπως αναπνοή και καρδιακός ρυθμός. Θεωρείται ότι βοηθά στη βελτίωση μνήμης και γνώσης, καρδιακής λειτουργίας, ενίσχυση μεταβολισμού και μείωση επιπλοκών εγκυμοσύνης. Η καρνιτίνη (carnitine), ένωση τεταρτοταγούς αμμωνίου και παράγωγο αμινοξέος, είναι απαραίτητη για τον ενδιάμεσο μεταβολισμό των λιπαρών οξέων. Διευκολύνει την είσοδο μακράς αλυσίδας λιπαρών οξέων στα μιτοχόνδρια, παρέχοντας υπόστρωμα για οξείδωση και επακόλουθη παραγωγή ενέργειας. Τα λιπαρά οξέα χρησιμοποιούνται ως ενεργειακό υπόστρωμα σε όλους τους ιστούς εκτός από τον εγκέφαλο. Κατηγορίες και δράση βιταμινών Οι βιταμίνες χωρίζονται σε υδατοδιαλυτές και λιποδιαλυτές. Υδατοδιαλυτές Υπάρχουν εννέα υδατοδιαλυτές βιταμίνες (βιταμίνη C και 8 βιταμίνες του συμπλέγματος Β). Δεν αποθηκεύονται στον οργανισμό. Τυχόν υπολειπόμενες υδατοδιαλυτές βιταμίνες αποβάλλονται. Αν και το σώμα διατηρεί ένα μικρό απόθεμα αυτών των βιταμινών, πρέπει να λαμβάνονται τακτικά για να αποφευχθεί η έλλειψή τους. Η βιταμίνη Β12 είναι η μόνη υδατοδιαλυτή βιταμίνη που μπορεί να αποθηκευτεί στο ήπαρ για πολλά χρόνια. Λιποδιαλυτές Οι λιποδιαλυτές βιταμίνες αποθηκεύονται στον λιπώδη ιστό του σώματος. Οι τέσσερις λιποδιαλυτές βιταμίνες είναι οι A, D, E και K. Αυτές οι βιταμίνες απορροφώνται ευκολότερα από τον οργανισμό παρουσία διαιτητικού λίπους. Δράση βιταμινών Κάθε βιταμίνη ασκεί επίδραση στον οργανισμό. Ανεπάρκεια βιταμινών μπορεί να προκαλέσει προβλήματα υγείας. Η απουσία από τη διατροφή φρούτων λαχανικών, δημητριακών ολικής αλέσεως και γαλακτοκομικών θεωρείται ότι έχει δυσμενή επίπτωση στην ανθρώπινη υγεία. Η βιταμίνη Α βοηθά στη διαμόρφωση και τη διατήρηση υγιών δοντιών, οστών, μαλακού ιστού, βλεννογόνων και δέρματος. Η βιταμίνη Β1 (θειαμίνη, thiamine) βοηθά τα κύτταρα στην καύση των υδατανθράκων προς παραγωγή ενέργειας, συμβάλλει στην καλή λειτουργία της καρδιάς και των νευρικών κυττάρων. Είναι πολύ σημαντική κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και του θηλασμού. Η βιταμίνη Β2 (ριβοφλαβίνη, riboflavin) είναι σημαντική για την ανάπτυξη του οργανισμού και την παραγωγή ερυθρών αιμοσφαιρίων. Η βιταμίνη Β3 (νιασίνη, niacin) βοηθά στη διατήρηση υγιούς δέρματος και νεύρων και τη μείωση χοληστερόλης. Η βιταμίνη Β5 (παντοθενικό οξύ, pantothenic acid) είναι χρήσιμη για τη σύνθεση του συνενζύμου Α (CoA) απαραίτητου για τον μεταβολισμό λιπαρών οξέων καθώς και για τη σύνθεση και μεταβολισμό πρωτεϊνών, υδατανθράκων και λιπών. Η βιταμίνη Β6 βοηθά στη δημιουργία ερυθρών αιμοσφαιρίων και στη διατήρηση της λειτουργίας του εγκεφάλου. Η βιταμίνη Β7 (βιοτίνη, biotin) είναι απαραίτητη για τον μεταβολισμό των πρωτεϊνών και των υδατανθράκων, καθώς και για την παραγωγή ορμονών και χοληστερόλης. Η βιταμίνη Β9 (φυλλικό οξύ, folic acid) συνδυάζεται με τη βιταμίνη Β12 για τη δημιουργία ερυθρών αιμοσφαιρίων. Απαιτείται για την παραγωγή DNA, το οποίο ελέγχει την ανάπτυξη των ιστών και τη 135 ΦΥΣΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ. Φαρμακευτική χρήση – Καθημερινή ζωή λειτουργία των κυττάρων. Στην εγκυμοσύνη είναι απαραίτητο το φυλλικό οξύ. Χαμηλά επίπεδα φυλλικού οξέος συνδέονται με γενετικές ανωμαλίες. Η βιταμίνη Β12 (κυανοκαβαλαμίνη, cyanocobalamin), όπως και οι άλλες βιταμίνες Β, είναι σημαντική για τον μεταβολισμό. Βοηθά επίσης στον σχηματισμό ερυθρών αιμοσφαιρίων και στη διατήρηση του κεντρικού νευρικού συστήματος. Η βιταμίνη C (ασκορβικό οξύ, ascorbic acid) είναι αντιοξειδωτικό, προάγει υγιή δόντια και ούλα, βοηθά στην απορρόφηση σιδήρου και την επούλωση πληγών. Η βιταμίνη D παράγεται από τον οργανισμό παρουσία Ήλιου. Έκθεση στον Ήλιο 10-15 λεπτά, 3 φορές την εβδομάδα (γενικά), αρκούν για να καλύψουν τις ανάγκες του οργανισμού σε βιταμίνη D. Λόγω χαμηλής περιεκτικότητας της βιταμίνης D σε τρόφιμα είναι σχεδόν αδύνατον να ληφθεί αρκετή ποσότητα μόνον από διατροφή. Η βιταμίνη D βοηθά στην απορρόφηση ασβεστίου και τη διατήρηση καταλλήλων επιπέδων ασβεστίου και φωσφόρου στο αίμα. Η βιταμίνη Ε (τοκοφερόλη, tocopherol) έχει αντιοξειδωτική δράση, βοηθά στον σχηματισμό ερυθρών αιμοσφαιρίων και την αξιοποίηση της βιταμίνης Κ. Η βιταμίνη Κ είναι απαραίτητη για την πηκτικότητα του αίματος και την υγεία των οστών. Είναι απαραίτητα τα συμπληρώματα βιταμινών και μεταλλικών στοιχείων; Στις Ηνωμένες Πολιτείες, το 40-50% των ανδρών και γυναικών ηλικίας 50 ετών και άνω χρησιμοποιούν τακτικά συμπληρώματα πολυβιταμινών και μεταλλικών στοιχείων οδηγώντας τις ετήσιες πωλήσεις αυτών των συμπληρωμάτων πάνω από τα 11 δισεκατομμύρια δολάρια. Ωστόσο, αποτελέσματα δοκιμών μεγάλης κλίμακας από το 2000 και μετά έδειξαν ότι για την πλειονότητα του πληθυσμού, τα συμπληρώματα διατροφής δεν είναι τόσο αποτελεσματικά όσο είχαν αρχικά εκτιμηθεί. Ορισμένες μάλιστα μελέτες (N Engl J Med. 1994;330:1029–35) προειδοποίησαν για επιβλαβείς επιδράσεις ερχόμενες σε αντίθεση με άλλες προηγούμενες διαπιστώσεις (Nature. 1981;290:201–8 και Ann Epidemiol. 1994;4:1–10). Το συμπέρασμα πάλι είναι ότι η λήψη τροφών και συμπληρωμάτων από φυσικές πηγές με ισορροπία και μέτρο, χωρίς υπερβολές και μονομέρεια, είναι η σωστότερη επιλογή. 5.3 Βιβλιογραφικά δεδομένα

Μην χάσετε την ευκαιρία να χρησιμοποιήσετε την τεχνητή νοημοσύνη Ιπποκράτης που διαθέτει το IRI Beyond και να τον ρωτήσετε ό,τι θέλετε να μαθετε για την υγεία σας και όχι μόνο!