Μια σημαντική πληροφορία μας δίνεται από τον Ηρόδοτο σχετικά με την λατρεία τεσσάρων γυναικών από την Υπερβορεία.
Σύμφωνα με τον μύθο, η Υπερβορεία ήταν η χώρα που επισκεπτόταν κάθε χειμώνα ο Απόλλωνας με το ιπτάμενο άρμα του.
Την άνοιξη επέστρεφε και πάλι στη Δήλο και τους Δελφούς.
Σύμφωνα με την παράδοση, η μητέρα του Λητώ καταγόταν από μια φανταστική χώρα του μακρινού Βορρά, που βρισκόταν πέρα από τα Ριπαία Όρη.
Όταν πλησίαζε η στιγμή της γέννησης του Απόλλωνα, πήγε στη Δήλο συνοδευόμενη από τις δυο Υπερβόρειες παρθένες, Άργη και Ώπι. Άλλες δυο παρθένες, η Λαοδίκη και η Υπερόχη, μετέφεραν τα θεϊκά αντικείμενα που θα βοηθούσαν τη Λητώ να γεννήσει.
Οι Υπερβόρειες Παρθένες θεωρούνταν τροφοί του θεού και έμειναν για πάντα στη Δήλο.
Στο τέλος του φθινοπώρου, όταν ο θεός ήταν έτοιμος να φύγει για την μακρινή χώρα, έψελναν ύμνους που είχαν θλιμμένο τόνο. Τραγουδούσαν την αποδημία του Απόλλωνα στην Υπερβορεία.
Την άνοιξη τραγουδούσαν κλητικούς ύμνους, δηλαδή καλούσαν τον θεό να επιστρέψει από την πολύμηνη απουσία του, και γιόρταζαν την επιδημία του θεού.
Ο Απόλλωνας ερχόταν πάνω σε ένα άρμα που το έσερναν κύκνοι και κρατούσε στο χέρι του τη λύρα και τη δάφνη.
Στους Δελφούς τιμούσαν την επιστροφή του με τη γιορτή των Θεοφανίων.
Ας διαβάσουμε την αναφορά του Ηροδότου σε αυτές:
▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️▪️
“Τώρα, για τους Υπερβορείους ούτε οι Σκύθες έχουν να πουν κάτι ούτε κάποιοι άλλοι απ᾽ αυτούς που ζουν σ᾽ αυτή την περιοχή, εκτός βέβαια από τους Ισσηδόνες· όμως νομίζω πως κι αυτοί δε λένε τίποτα· γιατί τότε θα το λέγανε κι οι Σκύθες, όπως λένε για τους μονόφθαλμους.
Αλλά ο Η σ ί ο δ ο ς βέβαια έχει κάνει λόγο για τους Υπερβορείους, έχει κάνει λόγο κι ο
Ό μ η ρ ο ς στους Επιγόνους, αν βέβαια τωόντι ο Όμηρος έγραψε αυτό το έπος.
Πολύ περισσότερα όμως λένε γι᾽ αυτούς οι κάτοικοι της Δήλου, κάνοντας λόγο για προσφορές στους θεούς, που, σκευασμένες σε καλαμιές σιταριού, στέλνονται από τους Υπερβορείους και φτάνουν στους Σκύθες, κι από τους Σκύθες τις παραλαμβάνουν πια ο ένας ύστερ᾽ απ᾽ τον άλλον οι γειτονικοί λαοί διαδοχικά και τις μεταφέρουν όλο και πιο δυτικά, ώσπου φτάνουν στο Αδριατικό πέλαγος· κι απο κεί, αφού τις ξεπροβοδίσουν προς τα νότια, οι πρώτοι Έλληνες που τις παραλαβαίνουν είναι οι Δ ω δ ω ν α ί ο ι, κι απ᾽ εκεί τις κατεβάζουν στο Μαλιακό κόλπο και τις περνάνε απέναντι, στην Εύβοια, κι από πόλη σε πόλη τις μεταφέρουν ώς την Κάρυστο· όμως την Άνδρο, που ήταν η σειρά της, την προσπερνούν· γιατί οι Καρύστιοι είναι που τις φέρνουν στην Τήνο, κι οι Τήνιοι στη Δήλο.
Μ᾽ αυτόν τον τρόπο λοιπόν λένε πως οι προσφορές αυτές έφτασαν στη Δήλο, και πως οι Υπερβόρειοι την πρώτη φορά έστειλαν δυο κοπέλες να μεταφέρουν τις προσφορές, που οι κάτοικοι της Δήλου τις ονομάζουν
Υ π ε ρ ό χ η και Λ α ο δ ί κ η· και πως μαζί μ᾽ αυτές, για να τις προστατεύουν, οι Υπερβόρειοι έστειλαν πέντε συμπολίτες τους ως συνοδούς, αυτούς που σήμερα τους ονομάζουν Π ε ρ φ ε ρ ε ί ς κι απολαμβάνουν μεγάλες τιμές στη Δήλο.
Επειδή όμως αυτοί που στάλθηκαν δεν τους γύρισαν πίσω, τους Υπερβορείους, λένε, τους έπιασε φόβος μήπως κάθε φορά τούς συμβαίνει να στέλνουν τους ανθρώπους τους και να μη τους βλέπουν να γυρίζουν
Έτσι λοιπόν φέρνουν στα σύνορα της χώρας τους τις προσφορές στους θεούς σκευασμένες σε καλαμιές σιταριού κι εξορκίζοντας τους γείτονές τους τούς προστάζουν να τις ξεπροβοδίσουν από τη χώρα τους σε άλλο έθνος.
Και λένε πως μ᾽ αυτό τον τρόπο αυτές ξεπροβοδίζονται και φτάνουν στη Δήλο, και ξέρω —το είδα ο ίδιος— ένα έθιμο παρόμοιο μ᾽ αυτές τις προσφορές: οι γυναίκες της Θράκης και της Παιονίας όταν κάνουν θυσίες στην Άρτεμη τη βασίλισσα, δεν προσφέρουν τις θυσίες αυτές χωρίς καλαμιές σιταριού.
Ξέρω λοιπόν πως ετούτες κάνουν αυτά, κι όσο για τις κοπέλες αυτές που ήρθαν από τους Υπερβορείους, μετά το θάνατό τους στη Δήλο τούς προσφέρουν λατρεία κόβοντας τα μαλλιά τους και οι κοπέλες και τ᾽ αγόρια της Δήλου.
Οι κοπέλες, αφού κόψουν μια πλεξούδα από τα μαλλιά τους και την τυλίξουν γύρω από αδράχτι, την αποθέτουν στον τάφο τους (κι ο τάφος τους βρίσκεται στο εσωτερικό του ναού της Άρτεμης κι απάνω του βλάστησε λιόδεντρο), και τ᾽ αγόρια της Δήλου τυλίγουν ένα τσουλούφι απ᾽ τα μαλλιά τους σε πρασινάδα και τ᾽ αποθέτουν με τη σειρά τους πάνω στον τάφο.
Λοιπόν ετούτες τις τιμές προσφέρουν οι κάτοικοι της Δήλου σ᾽ αυτές.
Κι οι ίδιοι λένε πως κι άλλες δυο κοπέλες απ᾽ τη χώρα των Υπερβορείων, η Ά ρ γ η και η Ώ π η, πέρασαν μέσ᾽ από τις χώρες των ίδιων ακριβώς λαών που αναφέραμε κι έφτασαν στη Δήλο ακόμα πιο πριν από την Υπερόχη και τη Λαοδίκη.
Λένε λοιπόν πως αυτές έφτασαν στην Ελλάδα φέρνοντας στην Ε ι λ ε ί θ υ ι α τις προσφορές που της είχαν τάξει για να ᾽χει η Λ η τ ώ καλή λευτεριά, ενώ η Άργη και η Ώπη έφτασαν μαζί με τις θεές αυτές, και πως οι Δήλιοι πρόσφεραν σ᾽ αυτές διαφορετική λατρεία· δηλαδή οι γυναίκες τους συγκεντρώνουν τάματα γι᾽ αυτές αναφέροντας τα ονόματά τους καθώς ψέλνουν τον θρησκευτικό ύμνο που σύνθεσε γι᾽ αυτές ο Ωλήν από τη Λυκία, και πως οι νησιώτες και οι Ίωνες απ᾽ αυτές έμαθαν να ψέλνουν ύμνους στην Ώπη και την Άργη, αναφωνώντας τα ονόματά τους και συγκεντρώνοντας τάματα (κι αυτός ο Ωλήν ήρθε από τη Λυκία και σύνθεσε και τους άλλους παλιούς ύμνους που τραγουδιούνται στη Δήλο).
Και πως, όταν καίονται τα μεριά των σφαχταριών της θυσίας πάνω στο βωμό, τη στάχτη τους την παίρνουν και την απλώνουν όλη πάνω στον τάφο της Ώπης και της Άργης.
Κι ο τάφος τους βρίσκεται πίσω από το ναό της Άρτεμης, προς τ᾽ ανατολικά, ακριβώς δίπλα από την αίθουσα συμποσίων των Κείων”.
ΗΡΟΔΟΤΟΣ Ἱστορίαι ΒΙΒΛΊΟ Δ, ΜΕΛΠΟΜΈΝΗ (4.32.1-4.35.4)