Ο Ναός του Επικούριου Απόλλωνα στα ορεινά της Πελοποννήσου είναι το πανάρχαιο θαύμα και πρώτο μνημείο στους καταλόγους της Unesco.
Συνηθίζεται να αποκαλείται και Παρθενώνας της Πελοποννήσου. Η επιβλητικότητά του δεν αφήνει κανέναν ασυγκίνητο. Η μεγαλοπρέπεια των κιόνων, η λεπτότητα των γλυπτών, η αύρα του χώρου, γεννούν κάτι μεγαλειώδες στις ψυχές των επισκεπτών. Δε χρειάζονται ιδιαίτερες γνώσεις για να καταλάβει κανείς πως πρόκειται για ένα σπάνιο επίτευγμα της μηχανικής και της αρχιτεκτονικής.
Το πρώτο μνημείο που συμπεριέλαβε η Unesco στους καταλόγους της | Ναός Επικούριου Απόλλωνα
Ο συγκεκριμένος ναός αφιερώθηκε στον Απόλλωνα από τους Φιγαλείς οι οποίοι ήταν κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής. Όταν ο λοιμός αποδεκατίζει τον πληθυσμό της ορεινής Πελοποννήσου οι απεγνωσμένοι ασθενείς ψάχνουν παρηγοριά στον προστάτη τους, θεό Απόλλωνα.
Φτάνοντας λοιπόν στο σημείο που βρίσκεται σήμερα ο ναός, έρχονται να προσκυνήσουν το ξόανο (ξύλινο άγαλμα) του προστάτη τους. Ο καθαρός αέρας και η απομάκρυνση από τις εστίες της επιδημίας τους αναζωογονούν και τους γιατρεύουν. Αφιερώνουν την ίασή τους στο ξόανο και του αποδίδουν τιμές.
Τότε αποφασίζουν πως πρέπει να φτιάξουν έναν μεγαλοπρεπή ναό για να τιμούν τον προστάτη τους. Θέλουν όμοιός του να μην υπάρχει σε όλη την Ελλάδα. Ο Ικτίνος (αρχιτέκτονας του Παρθενώνα της Αθήνας) σχεδιάζει το μνημείο και η ανέγερσή του ξεκινάει το δεύτερο μισό του 5ου αιώνα π. Χ.
Η επιθυμία για έναν εντυπωσιακό λατρευτικό χώρο γίνεται πραγματικότητα. Χιλιάδες χρόνια μετά, ένας διεθνής οργανισμός (Unesco) δημιουργεί έναν πρωτοποριακό κατάλογο συγκεντρώνοντας τα Μνημεία Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς όλης της Γης. Στην Ελλάδα, στη χώρα που άνθισε ο πολιτισμός και οι τέχνες, ο κατάλογος ξεκινάει το 1986 με το πρώτο μνημείο που αξίζει να μπει στη λίστα αυτή, το Ναό του Επικούριου Απόλλωνα.
Η σπουδαιότητα του ναού και ο μύθος για την περιστροφή του
Καταρχάς πρόκειται για το μοναδικό μνημείο στην Ελλάδα το οποίο συνδυάζει και τους τρεις αρχιτεκτονικούς ρυθμούς της αρχαιότητας. Ιωνικός ρυθμός, δωρικός και κορινθιακός. Μάλιστα το αρχαιότερο κορινθιακό κιονόκρανο που είναι γνωστό μέχρι σήμερα, βρέθηκε εντός του ναού.
Μια άλλη ιδιαιτερότητα είναι πως ο Ναός Επικούριου Απόλλωνα έχει προσανατολισμό από βορά προς νότο τη στιγμή που η πλειοψηφία των υπολοίπων ναών έχουν προσανατολισμό από την ανατολή προς τη δύση.
Επιπλέον μια από τις ζωφόρους η οποία εκτίθεται στο Βρετανικό μουσείο έχει μήκος 31 μέτρα και αποτελείται από 23 πλάκες. Θεωρείται μία από τις πιο εντυπωσιακές ζωφόρους των αρχαίων χρόνων.
Εκείνο όμως που έκανε διάσημο το ναό δεν ήταν ούτε τα σπάνια στοιχεία του ούτε οι τρεις ρυθμοί αρχιτεκτονικής του ούτε φυσικά η σπάνια ζωφόρος του. Ένας θρύλος που πήρε τεράστιες διαστάσεις έφερε στο προσκήνιο το μνημείο που στέκει στα αχανή ορεινά της Πελοποννήσου.
Κάποιοι μελετητές ερεύνησαν τις βάσεις του μνημείου και έφτασαν σε συμπεράσματα πως ο ναός περιστρέφεται. Τον ονόμασαν πελώρια πυξίδα και οι μύθοι άρχισαν να κεντάνε τη φήμη του Επικούριου Απόλλωνα. Όταν όμως το θέμα ξέφυγε και πέρασε τα σύνορα της Ελλάδας επενέβη το Υπουργείο Πολιτισμού και με επίσημη ανακοίνωση αποκαταστάθηκε η αλήθεια. Τα υλικά στη βάση του ναού τα οποία υπήρξαν αφετηρία για τις έρευνες περί περιστροφής, έχουν ρόλο αντισεισμικό.
Μπορεί οι αρχαίοι Έλληνες να μην έφτιαξαν μια τεράστια πυξίδα αλλά οπωσδήποτε κατάφεραν να δημιουργήσουν ένα μεγαλοπρεπές μνημείο το οποίο στέκεται όρθιο για πάνω από 2.500 χρόνια. Ένα σύμβολο της τέχνης, της ευφυΐας και μιας υπενθύμισης πως ο άνθρωπος όλα τα μπορεί.
Γιατί όμως ο Επικούριος γράφεται με «ι» και όχι με «ει» όπως θα περίμενε κανείς;
Πολλοί εξακολουθούμε και γράφουμε ή το γκουγκλάρουμε το όνομα αυτό, λανθασμένα. Και δικαίως πέφτουμε σε αυτό το “παράπτωμα” αφού είναι πολύ εύκολο να μπερδευτούμε.
Η απάντηση εδώ είναι πως η ονομασία Επικούριος προέρχεται από τη βοήθεια του θεού Απόλλωνα (επικούριος = βοηθός) που προστάτευε την περιοχή από πολέμους και αρρώστιες. Εξού και λατρευόταν.
Για να γράφαμε Επικούρειος θα έπρεπε ο Ναός να σχετίζεται με τον Έλληνα φιλόσοφο Επίκουρο ο οποίος υπήρξε ιδρυτής της φιλοσοφικής σχολής στην Αθήνα «Κήπος» και έφερε ένα νέο ρεύμα σκέψης, τον επικουρισμό. Έτσι επικράτησε να λέμε επικούρεια φιλοσοφία, επικούρεια ηθική, επικούρεια αντίληψη κ.α. γιατί το επίθετο αυτό προέρχεται από όνομα και η κατάληξή του (όπως ισχύει για τα περισσότερα) είναι σε –ειο.
Αν δε σε έπεισα με αυτό το άρθρο να επισκεφτείς τον Παρθενώνα της Πελοποννήσου, ξανά σκέψου το! Αν σε έπεισα, χαίρομαι!
#TravelDrops_by
karidotsouflo