Μια πρωτοποριακή ανάλυση που δημοσιεύθηκε πρόσφατα στο επιστημονικό περιοδικό Frontiers in Oncology φέρνει στο φως ισχυρά επιστημονικά δεδομένα υπέρ της φαρμακευτικής κάνναβης, τόσο ως θεραπεία για τα συμπτώματα του καρκίνου όσο και ως πιθανό όπλο ενάντια στην ίδια την εξέλιξη της νόσου.
Η μελέτη, με επικεφαλής τον Ryan Castle, διευθυντή έρευνας στο Whole Health Oncology Institute, στόχευσε στον εντοπισμό επιστημονικής συναίνεσης γύρω από τη χρήση της κάνναβης στον καρκίνο – έναν τομέα μέχρι πρόσφατα κατακερματισμένο από αντικρουόμενες και μεμονωμένες μελέτες. Εξαιτίας του γεγονότος ότι η κάνναβη παραμένει καταχωρισμένη ως ουσία Κατηγορίας Ι στις ΗΠΑ, η διεξαγωγή κλινικών ερευνών ήταν έως τώρα περιορισμένη.
Για να ξεπεράσει αυτήν την πρόκληση, η ερευνητική ομάδα ανέλυσε περισσότερες από 10.000 μελέτες, αριθμός δέκα φορές μεγαλύτερος από κάθε προηγούμενη μετα-ανάλυση στον τομέα. Χρησιμοποιώντας τεχνικές τεχνητής νοημοσύνης και συγκεκριμένα ανάλυση συναισθήματος (sentiment analysis), ταξινόμησαν τις μελέτες ανάλογα με τη στάση τους απέναντι στη φαρμακευτική κάνναβη: θετική, ουδέτερη ή αρνητική.
Τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά: το 75% των μελετών κατέληγαν σε συμπεράσματα που υποστήριζαν την αποτελεσματικότητα της φαρμακευτικής κάνναβης. Εκτός από τη σαφή ανακούφιση συμπτωμάτων όπως η απώλεια όρεξης, η ναυτία, η φλεγμονή και ο πόνος, σημαντικό ποσοστό μελετών ανέδειξε την ικανότητα της κάνναβης να προκαλεί απόπτωση (τον φυσικό θάνατο των καρκινικών κυττάρων) και να αναστέλλει την εξάπλωση των όγκων.
Ο Castle δήλωσε ότι η ομάδα του ανέμενε μια μέτρια συναίνεση της τάξης του 55%. Το γεγονός ότι το 75% των μελετών στήριζε τη θεραπευτική χρήση της κάνναβης αποτέλεσε “σοκαριστικό βαθμό συναίνεσης” για ένα τόσο αμφιλεγόμενο ζήτημα στη δημόσια υγεία.
Ωστόσο, η φαρμακευτική κάνναβη δεν είναι χωρίς αντιρρήσεις. Μια μετα-ανάλυση του 2024 που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό JAMA έδειξε ότι ενήλικες με διαταραχή χρήσης κάνναβης είχαν αυξημένο κίνδυνο για καρκίνο κεφαλής και τραχήλου. Ο Dr. Donald Abrams, ογκολόγος στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Σαν Φρανσίσκο, υποστήριξε ότι η μελέτη αυτή ήταν μεθοδολογικά ελλιπής, καθώς δεν έλαβε επαρκώς υπόψη τον συχνό συνδυασμό χρήσης κάνναβης με καπνό και αλκοόλ – γνωστούς καρκινογόνους παράγοντες.
Ο ίδιος ο Abrams αναγνωρίζει την αξία της κάνναβης για την ανακούφιση των συμπτωμάτων του καρκίνου, αλλά παραμένει επιφυλακτικός σχετικά με τις αντικαρκινικές της ιδιότητες στον άνθρωπο. Παρ’ όλα αυτά, παραδέχεται ότι υπάρχει “κομψή” προκλινική τεκμηρίωση σε δοκιμαστικούς σωλήνες και ζωικά μοντέλα, που δείχνει πως τα κανναβινοειδή μπορούν να επηρεάσουν την ανάπτυξη καρκινικών κυττάρων και όγκων.
Παραδείγματα από πρώιμες κλινικές δοκιμές είναι ενθαρρυντικά. Σε μια πιλοτική μελέτη με 21 καρκινοπαθείς, όσοι έλαβαν φαρμακευτική κάνναβη μαζί με χημειοθεραπεία επέζησαν περισσότερο από εκείνους που έλαβαν μόνο εικονικό φάρμακο. Σε άλλη μελέτη με 119 ασθενείς, η χρήση συνθετικής CBD σχετίστηκε με μείωση του μεγέθους των όγκων και της κυκλοφορίας καρκινικών κυττάρων στο αίμα.
Παρότι αυτά τα στοιχεία είναι υποσχόμενα, οι επιστήμονες συμφωνούν ότι απαιτούνται μεγαλύτερες και αυστηρά σχεδιασμένες κλινικές μελέτες σε ανθρώπους για να επιβεβαιωθούν οι δράσεις και να καθοριστούν οι βέλτιστες μορφές και δοσολογίες θεραπείας.
Η ερευνητική ομάδα ελπίζει ότι αυτή η ανασκόπηση θα πιέσει τις αρμόδιες αρχές, όπως την Υπηρεσία Δίωξης Ναρκωτικών των ΗΠΑ (DEA), να προχωρήσουν στην αποχαρακτηριοποίηση της κάνναβης, διευκολύνοντας την επιστημονική έρευνα και την ασφαλή χρήση της στην ογκολογία.
«Δεν ζητάμε να χαλαρώσουν τα κριτήρια για την έγκριση αντικαρκινικών θεραπειών», δήλωσε ο Castle. «Υποστηρίζουμε ότι η φαρμακευτική κάνναβη πληροί ή υπερβαίνει αυτά τα πρότυπα – συχνά σε μεγαλύτερο βαθμό από πολλές τρέχουσες φαρμακευτικές θεραπείες».