Μαζί με τις ντομάτες, τις πατάτες και τις πιπεριές, οι μελιτζάνες (Solanum melongena) ανήκουν στην οικογένεια των φυτών νυχτολούλουδου (Solanaceae).
Μάλιστα, οι μελιτζάνες μεγαλώνουν με τρόπο παρόμοιο με τις ντομάτες: κρέμονται από τα κλήματα ενός φυτού που μεγαλώνει και φτάνει σε αρκετό ύψος. Έχουν μια βαθιά μωβ, γυαλιστερή φλούδα που περικλείει την σε χρώμα κρέμας σάρκα τους, η οποία έχει μια υφή σαν σφουγγάρι και με μικρούς, βρώσιμους σπόρους.
Εκτός από την κλασική μοβ ποικιλία, οι μελιτζάνες διατίθενται και σε άλλα χρώματα, όπως μαύρο, λευκό, πορτοκαλί και κίτρινο, και είναι επίσης διαθέσιμες σε μια σειρά σχημάτων και μεγεθών.
Μελιτζάνες: Διατροφική αξία
Μια μερίδα 80g μελιτζάνες παρέχει:
- 12 θερμίδες
- 0,7 g πρωτεΐνη
- 0,3 γρ λίπος
- 1,8 γρ υδατάνθρακες
- 2,1 γρ φυτικές ίνες
- 168 mg κάλιο
Γεμάτες βιταμίνες, μέταλλα και διαιτητικές ίνες, οι μελιτζάνες είναι μια εξαιρετική επιλογή για σαλάτες, μαγειρευτά και όχι μόνο.
1. Πηγή αντιοξειδωτικών
Οι μελιτζάνες είναι πηγή προστατευτικών ενώσεων με αντιοξειδωτικές ιδιότητες, μία από τις οποίες είναι η νασουνίνη (nasunin), η οποία είναι υπεύθυνη για το βαθύ μοβ χρώμα της φλούδας τους. Αυτή η φυτική ένωση έχει βρεθεί ότι προστατεύει τα λίπη που αποτελούν τις μεμβράνες των εγκεφαλικών κυττάρων. Είναι οι μεμβράνες αυτών των κυττάρων που επιτρέπουν στα θρεπτικά συστατικά να εισέρχονται και να αποβάλλονται και λαμβάνουν οδηγίες από τα μόρια-αγγελιαφόρους, τα οποία “λένε” στο κάθε κύτταρο τι να κάνει.
2. Έλεγχος του σακχάρου στο αίμα
Οι μελιτζάνες είναι μια χρήσιμη πηγή φυτικών ινών και έχουν χαμηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά και ζάχαρη, γεγονός που τις καθιστά καλή επιλογή για όσους αντιμετωπίζουν διαβήτη τύπου 2. Μάλιστα, μελέτες σε δοκιμαστικούς σωλήνες υποδηλώνουν ότι τα εκχυλίσματα μελιτζάνας μπορεί να βοηθήσουν στον έλεγχο της απορρόφησης γλυκόζης, καθιστώντας τα δυνητικά χρήσιμα για τη διαχείριση του διαβήτη τύπου 2 και την μείωση της υψηλής αρτηριακής πίεσης.
3. Διαχείριση των επιπέδων χοληστερόλης
Ορισμένες μελέτες σε ζώα δείχνουν ότι στο πλαίσιο μιας ισορροπημένης διατροφής, οι μελιτζάνες συμβάλλουν στην μείωση της λιποπρωτεΐνης χαμηλής πυκνότητας (LDL) χοληστερόλης, του τύπου που συχνά αναφέρεται ως “κακή” χοληστερόλη. Αυτά τα αποτελέσματα είναι πιθανό να οφείλονται στις φυτικές τους ίνες καθώς και στην αντιοξειδωτική δράση της νασουνίνης. Ωστόσο, απαιτούνται δοκιμές σε ανθρώπους για να διευκρινιστεί και να επιβεβαιωθεί αυτό το αποτέλεσμα στο πλαίσιο της ανθρώπινης διατροφής.
4. Διαχείριση του βάρους
Όντας μια καλή πηγή φυτικών ινών και χαμηλές σε θερμίδες, οι μελιτζάνες είναι ιδανική τροφή σε ένα πρόγραμμα διαχείρισης βάρους. Μπορούν να αντικαταστήσουν επιτυχώς πολλές άλλες τροφές με περισσότερες θερμίδες σε μια σειρά διαφορετικών συνταγών.
Επιπλέον, οι φυτικές ενώσεις στις μελιτζάνες φαίνεται να αναστέλλουν τη δράση της παγκρεατικής λιπάσης και ως εκ τούτου μπορεί να αναστέλλουν την πέψη του λίπους.
5. Υγεία της καρδιάς
Η ευεργετική ένωση νασουνίνη βοηθά στη διαστολή των αιμοφόρων αγγείων, ενεργοποιώντας μια ένωση που ονομάζεται μονοξείδιο του αζώτου. Επίσης, μια άλλη ένωση στη φλούδα της μελιτζάνας, το χλωρογενικό οξύ, ενισχύει αυτήν τη δράση για να βοηθήσει περαιτέρω στην μείωση της αρτηριακής πίεσης. Επιπλέον, οι ενώσεις στον πολτό μιας ποικιλίας διαφορετικών ειδών μελιτζάνας, συμπεριλαμβανομένης της λευκής, δρουν ως αναστολείς του μετατρεπτικού ενζύμου της αγγειοτενσίνης (ΜΕΑ). Αυτό σημαίνει ότι αναστέλλουν τη δράση του ΜΕΑ, ενός ενζύμου-κλειδί στη διαχείριση της αρτηριακής πίεσης.
Είναι οι μελιτζάνες ασφαλείς για όλους;
Οι μελιτζάνες είναι μέλος της οικογένειας των νυχτολούλουδων (Solanaceae), η οποία περιλαμβάνει τις πιπεριές, τις ντομάτες και τις πατάτες. Μερικοί επιλέγουν να αποφεύγουν αυτήν την οικογένεια φυτών/λαχανικών, επειδή ανέκδοτες αναφορές υποδηλώνουν ότι μπορεί επιδεινώνουν τα συμπτώματα της αρθρίτιδας. Ωστόσο, μέχρι σήμερα δεν έχουν γίνει ασφαλείς μελέτες που να επιβεβαιώνουν αυτές τις αναφορές.
Οι μελιτζάνες περιέχουν οξαλικά, αν και σε σύγκριση με άλλα φρούτα και λαχανικά, όχι σε μεγάλες ποσότητες. Ωστόσο, ορισμένα άτομα με ιστορικό λίθων στα νεφρά (πέτρες που περιέχουν οξαλικά) είναι σώφρον να αποφύγουν την υπερκατανάλωση μελιτζάνας ή, τουλάχιστον, να επιλέξουν μεθόδους μαγειρέματος που βοηθούν στην μείωση των επιπέδων οξαλικών, όπως το βράσιμο.
Σε σπάνιες περιπτώσεις μπορεί να εμφανιστεί αλλεργία, αλλά οι περισσότερες αντιδράσεις είναι ήπιες. Ωστόσο, ένας μικρός αριθμός περιπτώσεων περιλαμβάνει και αναφυλαξία.
Πηγή: bbcgoodfood.com