Η χολολιθίαση ή αλλιώς πέτρες στη χολή είναι η πιο συχνή πάθηση της χοληδόχου κύστης και της χολής. Οφείλεται κυρίως στον υπερκορεσμό της χολής σε χοληστερόλη, ενώ εμφανίζεται συχνότερα σε γυναίκες ηλικίας περίπου 40 ετών. Πρόκειται για ογκίδια, σχηματισμένα από διάφορες ουσίες που εμπεριέχονται στη χολή, η δημιουργία των οποίων συχνά οφείλεται σε ορμονικούς ή γενετικούς παράγοντες.
Πώς προκαλούνται οι πέτρες στη χολή;
Συχνοί παράγοντες που αυξάνουν το ρίσκο για πέτρες στη χολή είναι:
- Η εγκυμοσύνη
- Η παχυσαρκία
- Το φύλο (η πάθηση είναι συχνότερη στο γυναικείο φύλο)
- Η δίαιτα με αυξημένα λιπαρά και φτωχή σε φυτικές ίνες (δυτικού τύπου δίαιτα)
- Η απότομη απώλεια βάρους που επηρεάζει τον κορεσμό της χολής στη χοληδόχο κύστη
- Οι αιματολογικές ασθένειες
Ποια είναι τα συμπτώματα;
Η χολολιθίαση (πέτρες στη χολή) μπορεί να παρουσιαστεί με διαφορετικά συμπτώματα, ανάλογα με τη συνολική κατάσταση του ασθενή. Κύριο σύμπτωμα είναι ο πόνος στο δεξιό άνω μέρος της κοιλιάς ο οποίος μπορεί να αντανακλάται και δεξιά στην πλάτη. Όταν παρουσιάζεται με μεσοδιαστήματα χωρίς πόνο τότε ονομάζεται κολικός των χοληφόρων. Υποχωρεί συνήθως αυτόματα ή με τη χρήση απλών αναλγητικών.
Σε περιπτώσεις που η χολολιθίαση επιπλακεί από φλεγμονή της χοληδόχου κύστης, τότε χαρακτηρίζεται ως οξεία χολοκυστίτιδα. Αντιμετωπίζεται με αντιβιοτικά, αναλγητικά και άμεση χειρουργική αντιμετώπιση όπου ενδείκνυται. Ο πόνος στο δεξιό άνω μέρος της κοιλιάς είναι συνήθως έντονος και συνεχής, ενώ στην πλειοψηφία των περιπτώσεων συνοδεύεται από ναυτία και πυρετό.
Η είσοδος των λίθων από τη χοληδόχο κύστη στο χοληδόχο πόρο (σωληνάκι που ενώνει τη χολή και το ήπαρ στο δωδεκαδάκτυλο) ονομάζεται xοληδοχολιθίαση. Οι ασθενείς παρουσιάζονται με αποφρακτικό ίκτερο (κίτρινο χρώμα) και άλγος στη δεξιά άνω κοιλιακή χώρα. Η xοληδοχολιθίαση μπορεί να επιπλακεί από παγκρεατίτιδα ή χολαγγειίτιδα, καταστάσεις οι οποίες μπορεί να αποβούν καταστροφικές αν δεν αντιμετωπιστούν άμεσα. Η έγκαιρη διάγνωση της πάθησης και ο σχεδιασμός της κατάλληλης θεραπείας είναι απαραίτητη για την αποκατάσταση της πέψης αλλά και της συνολικής ζωής ενός ασθενή.
Πέτρες στη χολή: Πώς γίνεται η Διάγνωση;
Το ιστορικό, η κλινική εξέταση και το υπερηχογράφημα είναι τα στοιχεία που θα οδηγήσουν στη διάγνωση της χολολιθίασης αλλά και θα καθοδηγήσουν την αντιμετώπιση. Σε μερικές περιπτώσεις μπορεί να είναι αναγκαία η απεικόνιση του χοληφόρου δέντρου με μαγνητική χολαγγειογραφία (MRCP) ή και με ενδοσκοπική ανάστροφη χολαγγειο-παγκρεατογραφία (ERCP) ειδικά στις περιπτώσεις που υπάρχει υποψία ή έχουν επιβεβαιωθεί πέτρες στο χοληφόρο πόρο.
Ποια είναι η καλύτερη μέθοδος αντιμετώπισης;
Η λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή είναι η θεραπεία εκλογής, στις περιπτώσεις αυτές, καθώς αντιμετωπίζεται οριστικά το πρόβλημα των πετρών στη χολή. Είναι αποδεδειγμένα στη διεθνή βιβλιογραφία ασφαλής, όταν πραγματοποιείται από έμπειρους λαπαροσκόπους χειρουργούς, διασφαλίζοντας την ασφαλή αφαίρεση της χοληδόχου κύστης.
Η επέμβαση αυτή είναι επέμβαση ρουτίνας και μπορεί να ολοκληρωθεί σε διάστημα 30′ έως 60′ μέσω μικρών οπών στο κοιλιακό τοίχωμα, με την πλειονότητα των ασθενών να μπορούν να πάρουν εξιτήριο την ίδια ημέρα. Ένας μικρός αριθμός ασθενών μπορεί να χρειαστεί να νοσηλευτεί για ένα βράδυ, για προληπτικούς λόγους.
Η λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή αποτελεί μια από τις χειρουργικές επεμβάσεις η οποία έχει ελάχιστο χειρουργικό τραύμα και πόνο. Οι ασθενείς ξεκινάνε ελεύθερη δίαιτα άμεσα μετά το χειρουργείο και η πλειονότητα επιστρέφει στην καθημερινότητα τους μέσα σε 48 ώρες από το χειρουργείο.
Τι θα πρέπει να προσέξω μετά την επέμβαση;
Όπως σε κάθε χειρουργική επέμβαση, λαπαροσκοπική ή μη, ο ασθενής θα χρειαστεί αρκετό χρόνο για να αναρρώσει πλήρως, μέχρι την επιστροφή στις αθλητικές του δραστηριότητες. Για ένα διάστημα το οποίο θα εξαρτηθεί από τις απαιτήσεις και τις ιδιαιτερότητες του εκάστοτε περιστατικού, ο ασθενής θα πρέπει να αποφύγει την άρση βάρους, καθώς και οποιαδήποτε δραστηριότητα απαιτεί έντονη σωματική καταπόνηση. Περισσότερες μετεγχειρητικές οδηγίες θα δοθούν στον ασθενή από τον χειρουργό, ο οποίος και θα δημιουργήσει ένα πλήρως εξατομικευμένο πλάνο βάσει των αναγκών και των απαιτήσεων του.